RTL Nieuws 19-09-2017 – Gedragsproblemen, concentratieverlies en slechtere prestaties. Kinderen van wie de ouders gaan scheiden kunnen daar veel last van hebben, maar scholen besteden daar te weinig aandacht aan. Dat vindt leraar Pieter Stoop: “Scholen denken te vaak: dit speelt thuis, het is niet onze taak.”
Als leraar op een basisschool in Breda zag Stoop hoe ernstig kinderen onder de scheiding van hun ouders konden lijden. “De thuissituatie van die leerlingen was compleet overhoop gehaald. Dat brengt veel angst en verdriet met zich mee, en dat is ook voelbaar in de klas.”
Volgens Stoop moeten scholen meer verantwoordelijkheid nemen. “De basisschool moet een plek zijn waar kinderen zich veilig en vertrouwd moeten voelen, maar op dit moment is er niet voldoende kennis om de kinderen goed te begeleiden”, zegt hij.
Daarom besloot hij zelf een cursus op te zetten. “Leraren, begeleiders en schooldirecteuren leren tijdens de cursus hoe ze een kind het beste kunnen opvangen als verteld wordt dat de ouders uit elkaar gaan. Belangrijk is dat het kind weet dat er oog is voor zijn of haar situatie, en dat de leerkracht laat merken dat hij of zij weet wat er in het leven van het kind speelt.”
Ook leren ze hoe ze signalen kunnen herkennen dat het niet goed gaat. “Als het kind concentratieproblemen krijgt, of problemen met vriendjes of vriendinnetjes, moet de leraar aan de bel trekken en het gesprek aangaan met de ouders.”
Volgens Stoop zijn veel basisscholen daar huiverig voor: “Vaak proberen de ouders de leraar in hun kamp te trekken, en je moet weten hoe je daar mee om moet gaan. Het is absoluut niet de bedoeling dat je als leraar gaat bemiddelen in hun conflict, je moet je puur richten op de zorg rond het kind.”
Op veel basisscholen is een scheidingsprotocol van kracht. Hierin staan afspraken over wie het kind wanneer ophaalt, hoe er met beide ouders gecommuniceerd wordt en hoe de school omgaat met ouderavonden.
“Zo’n protocol helpt bijvoorbeeld ook om duidelijkheid te krijgen of het wenselijk is dat eventuele nieuwe partners aansluiten bij feesten en andere activiteiten”, zegt Ronald Theuns, directeur van basisschool Dirk van Veen in Breda.
“Maar dit gaat met name over praktische zaken, en dat is niet genoeg. Kinderen van gescheiden ouders moeten de ruimte krijgen om er in de klas over te praten, en leraren moeten kunnen omgaan met de meest voorkomende vragen van leerlingen. Juist als ze thuis in een onprettige situatie zitten, moeten ze op school het gevoel krijgen dat er naar ze geluisterd wordt en dat hun gevoelens erkend worden.”
Theuns vindt het belangrijk dat zijn leerlingen hun school ervaren als een prettige en veilige omgeving. Daarom hebben meerdere leerkrachten van zijn basisschool de cursus van Pieter Stoop al gevolgd.
“Natuurlijk is het lastig te zeggen of de kinderen er meteen baat bij hebben. Maar er wordt in ieder geval veel over echtscheidingen gesproken. En daardoor is het taboe rond het onderwerp wel weg.”
Stoop hoopt dat iedere school in de toekomst een zogeheten ‘scheidingsexpert’ krijgt. Zijn initiatief kreeg bij de Divorce Challenge, waar de overheid de strijd aangaat tegen vechtscheidingen, veel waardering en werd uitgekozen als beste idee door een vakjury en jongerenpanel.
Ook krijgt het project van Stoop subsidie van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Toch lopen de aanmeldingen voor de meerdaagse training, die 1200 euro kost, niet storm. “Er zijn pas acht mensen die zich definitief hebben aangemeld, van twee hebben we een toezegging dat ze willen meedoen.”
Dat verbaast Stoop: “Iedere school zegt: dit is hard nodig”, vertelt hij. “Maar de werkdruk ligt op basisscholen natuurlijk hoog en leraren krijgen steeds meer taken.” Hij is nu in gesprek met de gemeente Breda om zijn project eerst lokaal uit te rollen.
De PO-raad vindt het ook belangrijk dat er op scholen aandacht besteed wordt aan de gevolgen van een scheiding voor een kind, maar volgens een woordvoerder gebeurt dat al.
“Er is op school altijd oog voor de problemen van kinderen. Als een kind het thuis moeilijk heeft, heeft dat bijna altijd consequenties. We vinden het belangrijk dat leraren weten wat ze moeten doen als er sprake is van een scheiding, maar daarvoor is ook al aandacht tijdens de opleiding.”
Bron: RTL Nieuws – Cursus voor leraren over echtscheiding: ‘Angst en verdriet ook voelbaar in de klas’
EKSS handelt en denkt vanuit de driehoek kind|school|scheiding. Vanuit alle drie de domeinen werken we met professionele trainers die de disciplines kennen vanuit de praktijk. Een kindercoach, een leraar en een juriste die naast hun werkzaamheden voor EKSS ook nog met twee voeten in de praktijk staan. Marleen heeft een bloeiende praktijk waarin ze heel veel kinderen begeleidt die vastlopen in de scheiding van hun ouders. Pieter staat al meer dan 35 jaar (gedeeltelijk) voor de klas en kent de basisschool en het onderwijs van binnenuit. Denise heeft ook een heel bloeiende praktijk als familierechtadvocaat, al zal ze die term niet gauw gebruiken.
Alle drie de trainers hechten aan hun eigen werkomgeving en willen ook die voeling met de praktijk houden.
Begrip… begrip van de materie en begrip voor het kind! Wij pleiten voor kennis over dit onderwerp waarbij een aantal begrippen centraal zullen staan. Vanuit kennis en begrip van wat er bij kinderen gebeurt zal er begrip ontstaan voor hoe het kind reageert en welke veranderingen er eventueel in zijn/haar gedrag kunnen optreden. Kinderen kunnen heel extravert reageren maar ook juist in zichzelf terugkruipen. Waar sommige kinderen ineens achterblijven in hun schoolprestaties, zullen andere kinderen juist proberen extra te presteren.
In beide gevallen is er behoefte aan zorg en begeleiding. Die begeleiding kan extern plaatsvinden door bijvoorbeeld hulpverleners of kindercoaches. Maar in onze optiek dient de eerste begeleiding plaats te vinden op de plek die (na thuis) het meest vertrouwd is in deze situatie, en dat is school!
Stichting EKSS wil door het ontwikkelen en ondersteunen van diverse activiteiten het leed van kinderen in een (echt)scheidingssituatie terugdringen.
De Stichting richt zich primair op het basisonderwijs als omgeving voor kinderen die -na thuis- het meest veilig en vertrouwd is. Door voorlichting, de overdracht van kennis en vaardigheden en het uitdragen van de belangrijke taak die het (basis)onderwijs heeft:
Zal een kind in deze situatie zich op school gehoord en erkend voelen; door het bespreekbaar maken en het vastleggen van goede afspraken tussen kind, school en ouders zal het kind grip krijgen op zijn eigen rol en situatie.
Zullen de onderwijsprofessionals die werkzaam zijn op school op de juiste manier kunnen acteren richting kinderen, de ouders en elkaar. Hierdoor zullen zij zich minder handelingsverlegen voelen en zal school een serieuzere gesprekspartner zijn voor ouders en externen.
Zal het taboe rondom dit onderwerp in eerste instantie op school sterk verminderen waarna er zelfs een maatschappelijk effect valt te verwachten.
In 2017 start Stichting EKSS met driedaagse trainingen om op zoveel mogelijk basisscholen een ScheidingsExpert op te leiden die de voortrekker binnen zijn eigen organisatie zal zijn om visie en beleid vast te leggen.