In het voorjaar van 2021 gaat in de regio Hart van Brabant de pilot Gezinsadvocaat van start. Deze pilot wordt mogelijk gemaakt door de Raad voor de Rechtsbijstand.
De Gezinsadvocaat is eigenlijk bedacht door kinderen van gescheiden ouders. Het initiatief is ontstaan vanuit een onderzoek in opdracht van de Kinderombudsman in 2014. De kinderen die deelnamen aan het onderzoek pleitten voor een advocaat in het gezin, die de belangen van alle gezinsleden behartigt in een scheiding. Het idee is in de loop der jaren verder uitgewerkt door betrokken professionals uit de domeinen zorg en recht en is nu klaar voor de testfase.
Het is de bedoeling dat in een zo pril mogelijke fase van een relatiebreuk bij ouders de Gezinsadvocaat wordt betrokken die de regie krijgt en het hele gezin begeleidt door het scheidingsproces. Deze hiertoe opgeleide professional (in meer complexe situaties zelfs twee professionals) heeft de kennis en de vaardigheden om een inschatting te kunnen maken van wie en wat deze ouders nodig hebben om een zo harmonieus mogelijke relatieontbinding tot stand te brengen. Deze Gezinsadvocaat blijft het hele scheidingsproces de regie voeren over alle fases en blijft zelfs na het afronden van de scheiding betrokken bij ouders en kinderen. Het laatste, omdat ervaringen en onderzoek hebben laten zien, dat juist wijzigingen na de scheiding (bijvoorbeeld door de komst van nieuwe partners, het ontstaan van nieuwe gezinnen, verhuizingen, veranderingen in financiële situaties) de bron vormen van conflict, zelfs in gezinnen waar de scheiding harmonieus leek te verlopen. Meer informatie over de Gezinsadvocaat is te vinden op www.gezinsadvocaat.nl.
School en onderwijs worden vanwege hun eigenheid steeds meer (h)erkend als meer dan geschikte omgeving om de eerste signalen van een ophanden zijnde scheiding tussen ouders op te pikken; soms indirect via geluiden van de kinderen, vaak rechtstreeks vanuit één of beide ouders. De zorg van school richt zich, als het goed is, daarna op de betrokken kinderen. In veel gevallen is het onduidelijk hoe we daarna met deze ouders omgaan. Niet zelden leidt dit voor school tot veel gedoe met ouders en/of klachten vanwege bijvoorbeeld incorrecte informatievoorziening of onvoldoende onpartijdigheid. Ook komt het voor dat scholen door ouders worden belaagd om hen te betrekken in de strijd. Dit leidt tot hoofdbrekers, tijdverlies en in voorkomende gevallen zelfs tot uitval van leerkrachten.
Wij vragen aan scholen in Hart van Brabant om ouders waarvan zij weten dat ze in de eerste fase zitten van een (naderende) scheiding, door te verwijzen naar de Gezinsadvocaat. Dat kan via de de website. Het betreft een gratis dienst aan het hele gezin, dus voor beide ouders om hen te begeleiden in dit ingrijpende proces van “gezinsreorganistie”. De Gezinsadvocaat onderzoekt samen met de ouders (en als dat niet gaat met ieder apart) op welke wijze en met hulp van welke andere professionals de scheiding het best passend vormgegeven kan worden, waarbij centraal staat dat het gezin zoveel mogelijk een gezin blijft en er altijd oog en oor is voor de betrokken kinderen. De Gezinsadvocaat heeft de regie en daarbij korte lijnen met andere professionals (kindercoaches, mediators, financieel adviseurs) en organisaties (jeugdzorg, school, Veilig Thuis enz.) Mocht dat onverhoopt nodig zijn, dan heeft de Gezinsadvocaat versnelde informele toegang tot de rechter, zodat er niet onnodig lang sprake is van onzekerheid en ontwrichting. De Gezinsadvocaat geeft houvast en rust.
EKSS handelt en denkt vanuit de driehoek kind|school|scheiding. Vanuit alle drie de domeinen werken we met professionele trainers die de disciplines kennen vanuit de praktijk. Een kindercoach, een leraar en een juriste die naast hun werkzaamheden voor EKSS ook nog met twee voeten in de praktijk staan. Marleen heeft een bloeiende praktijk waarin ze heel veel kinderen begeleidt die vastlopen in de scheiding van hun ouders. Pieter staat al meer dan 35 jaar (gedeeltelijk) voor de klas en kent de basisschool en het onderwijs van binnenuit. Denise heeft ook een heel bloeiende praktijk als familierechtadvocaat, al zal ze die term niet gauw gebruiken.
Alle drie de trainers hechten aan hun eigen werkomgeving en willen ook die voeling met de praktijk houden.
Begrip… begrip van de materie en begrip voor het kind! Wij pleiten voor kennis over dit onderwerp waarbij een aantal begrippen centraal zullen staan. Vanuit kennis en begrip van wat er bij kinderen gebeurt zal er begrip ontstaan voor hoe het kind reageert en welke veranderingen er eventueel in zijn/haar gedrag kunnen optreden. Kinderen kunnen heel extravert reageren maar ook juist in zichzelf terugkruipen. Waar sommige kinderen ineens achterblijven in hun schoolprestaties, zullen andere kinderen juist proberen extra te presteren.
In beide gevallen is er behoefte aan zorg en begeleiding. Die begeleiding kan extern plaatsvinden door bijvoorbeeld hulpverleners of kindercoaches. Maar in onze optiek dient de eerste begeleiding plaats te vinden op de plek die (na thuis) het meest vertrouwd is in deze situatie, en dat is school!
Stichting EKSS wil door het ontwikkelen en ondersteunen van diverse activiteiten het leed van kinderen in een (echt)scheidingssituatie terugdringen.
De Stichting richt zich primair op het basisonderwijs als omgeving voor kinderen die -na thuis- het meest veilig en vertrouwd is. Door voorlichting, de overdracht van kennis en vaardigheden en het uitdragen van de belangrijke taak die het (basis)onderwijs heeft:
Zal een kind in deze situatie zich op school gehoord en erkend voelen; door het bespreekbaar maken en het vastleggen van goede afspraken tussen kind, school en ouders zal het kind grip krijgen op zijn eigen rol en situatie.
Zullen de onderwijsprofessionals die werkzaam zijn op school op de juiste manier kunnen acteren richting kinderen, de ouders en elkaar. Hierdoor zullen zij zich minder handelingsverlegen voelen en zal school een serieuzere gesprekspartner zijn voor ouders en externen.
Zal het taboe rondom dit onderwerp in eerste instantie op school sterk verminderen waarna er zelfs een maatschappelijk effect valt te verwachten.
In 2017 start Stichting EKSS met driedaagse trainingen om op zoveel mogelijk basisscholen een ScheidingsExpert op te leiden die de voortrekker binnen zijn eigen organisatie zal zijn om visie en beleid vast te leggen.